Rezultatet e vendimeve të politikëbërësve evropianë mund të maten në atë se si rritet dhe bie numri i migrantëve që zgjedhin rrugë të veçanta drejt Evropës, në një kohë që një rrugë është e mbyllur, një tjetër hapet.
Tragjedia e mjerimit njerëzor në veri të Evropës duket se nuk mbaron kurrë. Mijëra njerëz, janë duke ikur nga lufta, persekutimi ose varfëria në vendet e tyre të origjinës, ku përfundojnë duke u abuzuar, torturuar dhe përdhunuar gjatë rrugës drejt Evropës, duke lënë pas shkallën alarmuese të vdekjeve në Mesdhe.
Raundi i fundit i bisedimeve në samitin e migrimit në Paris ishte përpjekja e fundit për të gjetur një mënyrë për të ndalur rrjedhën e vazhdueshme të njerëzve nga bërja e udhëtimit të rrezikshëm dhe shpesh fatale në kërkim të një të ardhmeje më të mirë në BE. Megjithatë, bllokimi i një rruge drejt Europës çon njerëzit në zgjedhjen e një rruge tjetër. Situata me rrugët mesdhetare lindore dhe mesdhetare është një shembull kryesor.
Mesdheu Lindor
Në mars të vitit 2016, u vendos marrëveshja midis BE dhe Turqisë, ku Greqia do të dërgonte azilkërkuesit dhe emigrantët, të ardhur nga mijëra, në Turqi. Po ashtu, u ra dakord për një skemë, se për çdo qytetar sirian u kthye në Turqi, një tjetër sirian do të rivendoset në BE.
Po ashtu, shtetet anembanë Ballkanit, duke përfshirë Maqedoninë, Hungarinë dhe Bullgarinë, mbyllën kufijtë e tyre, duke refuzuar t’u lejonin refugjatëve të kalonin nëpër rrugën e tyre drejt Evropës Veriore.
Një vit më vonë, Komisioni Europian e përshëndeti marrëveshjen si një sukses. “Pasojat e deklaratës BE-Turqi ishin të menjëhershme,”. Numri i njerëzve që udhëtojnë në rrugën e famshme të Ballkanit Perëndimor ka rënë nga 10,000 në ditë në tetor 2015, në 43 në ditë deri në mars 2017. Me fjalë të tjera, rruga ishte mbyllur në mënyrë efektive.
Turqia tani ka rreth 3.4 milion refugjatë, më shumë se çdo vend tjetër. Ajo refuzon të zbatojë Konventën e OKB-së për Refugjatët ndaj jo-evropianëve, që do të thotë se njerëzit janë lënë të bllokuar, kryesisht në kushte të tmerrshme dhe të paaftë për të ushtruar siç duhet të drejtën për të aplikuar për azil.
Sipas skemës së risistemimit, vetëm 3.565 refugjatë sirianë ishin zhvendosur në BE që nga marsi 2017. Kuptohet, mbyllja e itinerarit lindor të Mesdheut ka nënkuptuar që njerëzit kanë zgjedhur opsione të tjera, kryesisht rruga qendrore e Mesdheut.
Italia ka parë që numri i mbërritjeve rritet në mënyrë dramatike, si dhe numri i vdekjeve të njerëzve që përpiqen të arrijnë brigjet italiane.
Rruga qendrore në Mesdhe
Mbytjet masive midis Libisë dhe Italisë janë publikuar nga UNHCR që përshkroi vitin 2016 si viti më vdekjeprurës për refugjatët që kalojnë Mesdheun, me 3,228 njerëz të vdekur ose të humbur. Por, sipas një raporti të kohëve të fundit të Amnistisë me titull “Një stuhi e përsosur”, viti 2017 ka gjasa të shohë një rritje, me shifra për njerëz të vdekur apo të zhdukur për këtë vit tashmë në 2,244. Me Italinë duke thënë se nuk mund të mbajë më barrën e pranimit të shumicës së refugjatëve të Evropës, ajo ka prezantuar një kod sjelljeje për OJQ-të të përfshira në shpëtimin e azilkërkuesve të mbytur. Shumë organizata bamirëse, të tilla si Mjekët pa Kufij (MSF), kanë refuzuar të nënshkruajnë kodin kontrovers. Ata kundërshtojnë pretendimin se misionet e shpëtimit veprojnë si një “faktor tërheqës” për njerëzit që përpiqen të arrijnë Evropën.
Samiti i fundit në Paris diskutoi rreth ngritjes së kampeve të mbajtjes së refugjatëve të mbështetur nga BE në Libi për të mbajtur njerëzit në Afrikë dhe përfundimisht t’i dërgonte ato në vendet ku ata kishin ikur. Gjithashtu në letër është një plan për të dhënë fonde në vendet jogore -Sahariane të varfëra për krijimin e vendeve të punës. Është një përpjekje për të frenuar trafikimin njerëzor që po vazhdon të përhapet në Afrikën Veriore. Giuseppe Loprete, shefi i misionit të IOM në Niger, ka thënë se ndoshta më shumë njerëz vdesin në shkretëtirën Sahara se në Mesdhe, por për shkak të kushteve të vështira në rajon është e pamundur të dihet numri i saktë.
Opsionet e reja
Një rënie e papritur e numrit të njerëzve që kalojnë nga Libia në Itali në korrik dhe gusht 2017 mund të jetë pasqyrim i përpjekjeve të ndryshme për të mbyllur rrugën qendrore të Mesdheut. Ndërkohë, një raport i UNHCR tregon se numri i refugjatëve në Spanjë është rritur në gjysmën e parë të vitit 2017 në 9,500, krahasuar me 4,936 për të njëjtën periudhë në vitin 2016. Autoritetet spanjolle janë të shqetësuara se kjo mund të nënkuptojë një ringjallje të rrugës mesdhetare perëndimore.
Ka edhe disa sugjerime se mund të ketë hapur një rrugë e re për në Evropë përgjatë Detit të Zi. Në gusht, autoritetet rumune thanë se kishin përgjuar 2 anije peshkimi që mbanin azilkërkuesit që vinin nga Turqia, të cilët po përpiqeshin të anashkalonin kushtet e vendosura nga marrëveshja BE-Turqi.
