Unë nuk isha i pranishëm në Buliarat. Unë nuk e di nëse ka dëshmitarë okularë të tjerë të vrasësit përtej forcave speciale të policisë shqiptare, veçanërisht nga Tirana. As nuk e di se kush e dha urdhrin. Por, duke e ditur strukturën e administratës dhe zinxhirin e komandës, veçanërisht të dielën më 28 tetor në Tiranë, mendoj se vendimi ishte politikisht. E gjithë Shqipëria, bota politike, mediat dhe qytetarët e zakonshëm, unanimisht e mirëpritën shprehjen politike të ish-sponsorizimit të vrasësit, siç shprehet me shkrim nga Kryeministri Edi Rama më 28 tetor 2018. U deshën dhjetë ditë për t’i dhënë trupit të homogjenit të vrarë familjes së tij. Siç është rasti me Grekët e vdekur të Epikës së viteve 1940-41, Shqipëria ende duket se ka frikë nga grekët e vdekur sot. Më bëri përshtypje negative se në Greqi nuk kishte dënim të dënuar të vrasësit, pavarësisht nga rezultati i hetimit gjyqësor (në Shqipëri) për përmbajtjen e të cilit nuk duhet të kemi deluzione.
Imazhi i Greqisë ishte zhgënjyes dhe është përfaqësues i situatës sonë të tanishme. Elementi i parë që doli nga reagimet tona ishte mosmarrëveshja me ideologjinë, mentalitetin dhe ndoshta karakterin e pamend të të vdekurve.
Tirana nuk është në gjendje të kuptojë se shumë në Greqi preferuan të marrin qëndrim në bazë të ideologjisë, obsesionit dhe identitetit të partisë. Ky qëndrim në Greqi, me sa duket disa njerëz e konsiderojnë atë si “një tregues të superioritetit dhe superioritetit ideologjik-kulturor” në Shqipëri, interpretohet si një dobësi.
Nëse pandershmëria kishte një vrasës të ngjashëm në Greqi me një shtetas shqiptar, asnjë qeveri shqiptare dhe asnjë politikan në vendin tonë fqinjë nuk do të lejonte të gjykonte viktimën duke propozuar ideologjinë e tij dhe identitetin e partisë. Për Shqipërinë e para së gjithash është shqiptari. Pavarësisht nga aktivitetet e tij kriminale në Greqi, ai do të kishte trajtim të ndryshëm nga Shqipëria.
Ky është një dallim thelbësor midis dy vendeve fqinje. Ky ndryshim i reagimit pasqyron çuditjen e besimeve të fqinjëve tanë bazuar në masën e vendosmërisë. Unë nuk i ndaj reagimet e mprehta emocionale dhe pasive në Greqi që zakonisht marrin disa orë ose ditë. Unë gjithashtu hedh poshtë fjalëkalimet e tmerrshme dhe të frikshme – për fat të keq – dëgjuar për një reagim të tillë “dinamik”. Vetëm për shkak se e kuptoj atë që do të thotë. Vetëm frikacakë dhe të papërgjegjshëm janë parulla dhe thirrje të pakontrollueshme në muret e sigurta të Athinës.
Shqetësimi është:
Vlera e papërgjegjshmërisë së tyre gjithmonë paguhet nga disa për Minoritetin dhe Strukturat e saj. Të pranishmit janë mungesa e përhershme. Ajo që mungon në Greqi me kalimin e kohës në raport me Shqipërinë fqinje është stabiliteti politik, vendosmëria dhe qëndrueshmëria. Në të kundërtën, klithmat, sloganet dhe fishekzjarret mbeten. Ata ndriçojnë për një kohë dhe pastaj fiken. Vetëm errësira mbetet. Asgjë tjetër.
Shqipëria, një vend që doli nga regjimi i Enver Hoxhës tre dekada më parë dhe vetëmposhtur përsëri në 1997, mund të nxjerrë përfundime pozitive edhe njëherë mbi qeverisjen e një krize me Greqinë. Por ka edhe një trilipë shqetësuese që unë do të doja të theksoja:
Greqia tregoi përsëri se i mungon një mekanizëm i informatave në kohë dhe të vlefshme edhe në zonat e ndjeshme jashtë kufirit.
- I mungon një mekanizëm institucional për menaxhimin e krizave dhe një gatishmëri për ta bërë këtë.
- Sjellja jonë ka të kundërtën e rezultateve të dëshiruara, sidomos në marrëdhëniet tona me Shqipërinë fqinje. Kjo do të shihet përsëri në rastin e parë.
