Kufijtë e Greqisë me Shqipërinë u përcaktuan nga Pakti i Firences në vitin 1913 dhe pastaj nga Protokolli i Zbatimit, edhe në Firence, më 1914. Këto kufij u identifikuan në bazë të rebelimeve të shkaktuara nga dy Luftërat Ballkanike, transmenton portali ne Greqi “Zougla.gr”
Në bazë të kësaj, u vendos kufiri dhe u krijuan të ashtuquajturat “piramida”, të cilat janë një pikë referimi e territorit grek në territoret shqiptare.
Në vitin 2009 ekzistonte një marrëveshje midis Greqisë dhe Shqipërisë për të gjitha çështjet e pazgjidhura të përfshira në çështjen e heqjes së luftës, e cila ka qenë në fuqi që nga tetori i vitit 1940 dhe lufta greko-italiane.
Vërehet se Greqia, me nënshkrimin e Eleftherios Venizelos, pajtohet dhe bie dakord me vendimet e Firences të vitit 1913 dhe asaj të Firencës së vitit 1914. Marrëveshja e vitit 2009 u ratifikua nga të dy palët, por kur ky tekst erdhi në duart e presidentit të Shqipërisë, u refuzua papritmas.
Që atëherë çështja është në pritje.
Qeveria e tanishme ka marrë iniciativën, në konsultim me Tiranën, për të ripërtërirë këtë çështje me qëllim arritjen e një marrëveshje gjithëpërfshirëse Athine – Tiranë mbi të gjitha çështjet, e cila do të përcaktojë marrëdhëniet midis dy vendeve që tani e tutje.
Sa i përket nga burimet diplomatike, zougla.gr, pikat kryesore të marrëveshjes kanë të bëjnë me identifikimin e zonave detare midis dy vendeve, që është përcaktimi i ujërave territoriale, e cila përfshihet në përkufizimin më të përgjithshëm të Zonës Ekonomike Ekskluzive (ZEE) te dy vende.
Ajo gjithashtu i referohet heqjes së luftës, me atë që bën për të zgjidhur çështjet në fushën e papërgjegjshmërisë, fqinjësisë së mirë etj. Një nga çështjet e pazgjidhura ka të bëjë me pranimin e përbashkët nga pala shqiptare e kufirit të përcaktuar nga “piramidat” midis Greqisë dhe Shqipërisë. Që nga rënia e regjimit të Hoxhës, ka pasur qarqe në Shqipëri, të cilët e kanë vënë në pikëpyetje këtë vijë kufitare të përcaktuar nga “piramidat”.
Për ata që nuk e kuptojnë termin “piramidat”, duhet të bëhet një shpjegim.
Këto janë pika historike të pikturuara me gëlqere shpesh të përzier me okër, të cilat vendosen në zona të braktisura në intervale të rregullta, në mënyrë që kufijtë e imagjinuar të perceptohen. Materiali nga i cili janë bërë në kohët moderne është bërë prej betoni, kështu që shumë prej tyre gjithashtu kanë një goditje në majë, sepse i vendosin ato në një vinç.
Qarqet shqiptare, të cilat, pas rënies së Hoxhës, vënë në pikëpyetje vijën e “piramidave” janë paradoksalisht të njëjta që drejtojnë bllokun nacionalist shqiptar, i cili përcaktohet nga tekstet dhe grafikët që i referohen “Shqipërisë natyrore”, dmth duke e interpretuar atë Shqipëria e Madhe, e cila në këto qarqe përfshin Kosovën, një pjesë shumë e madhe e IRJM-së, por edhe territore brenda Greqisë.
Këto harta variojnë dhe arrijnë në pikën sipas disa varianteve të tyre, se ata vendosin ngjyrën e Shqipërisë së Madhe në letër që arrin edhe në Prevezë. Këto janë, sigurisht, fisnikëria dhe pakuptimta nacionaliste, të cilat refuzohen nga të gjitha forcat në bazë të marrëveshjeve dhe marrëveshjeve që janë nënshkruar.
Prandaj, nuk ka dyshim që ka edhe një debat teorik nga ana e diplomacisë greke, si në të shkuarën ashtu edhe në ato të fundit per keto ceshtje.
Siç informohet zougla.gr, marrëveshja e negociuar me Shqipërinë përfshin perspektivën e zgjerimit të ujërave territoriale greke në 12 milje me dominim të plotë në ishujt e ndryshueshëm në veri të Korfuzit, identifikimin e EEZ-it grek dhe prandaj të shqiptarëve në Adriatik dhe Jon .
Lidhur me vijën kufitare të piramidës, çështja trajtohet nga (Departamenti i Mbrojtjes se Pergjithshme Ushtarake e Greqise) HNCAA, e cila diskuton detaje të caktuara për mirëmbajtjen e këtyre pikave. Si qarqe diplomatike te nivelit te larte theksojne ne Ministrine e Jashtme, nuk mund te vihet ne dyshim as te levize ne nje mase te nje “piramide” te tille.
Sa i përket AOZ-së ( Detin) tani dhe në lidhje me marrëveshjen e vitit 2009, e cila nuk ishte në fuqi, ekziston një tërheqje nga pala greke sa i përket përqindjes së të drejtave kryesore të AOZ-së. Këtu vihet re se në ujërat territoriale kombëtare ekziston një sovranitet i plotë dhe absolut kombëtar. Prandaj, është pronë e shtetit grek.
Në AOZ ( marreveshja e detit) , nuk ka koncept të sovranitetit absolut kombëtar, por koncepti i të drejtave kryesore mbi AOZ. Prandaj, AOZ nuk është një sovran kombëtar, as një kufi. Kufijtë e fundit të detit të një vendi në përputhje me traktatet ndërkombëtare përcaktohen nga 12 milje ose nga aranzhimet individuale të bëra pas marrëveshjes së dy palëve të interesuara (vendeve).
Me anë të informatave, Greqia njeh reduktimin e AOZ-it të saj në BE me 5% krahasuar me marrëveshjen e arritur në vitin 2009. Ky tërheqje konsiderohet e nevojshme për të qenë në përputhje me letrën dhe frymën e traktatit ndërkombëtar në det.
Siç duket, nuk ka as një çështje madhore dhe as të mitur të një ndryshimi në vijën kufitare tokësore greko-shqiptare, as nuk ka pasur ndonjë diskutim mbi të, as nuk ka ndonjë diskutim në lidhje me të. Fakti që ka forca politike në Shqipëri, të cilat në mënyra të ndryshme, ligjore apo politike, përpiqen të sfidojnë këtë kufi toke nuk do të thotë që pala greke po diskuton ose negocion nje gje te tille.
Marrëveshja e negociuar me Shqipërinë bazohet vetëm në marrëveshjen e Firences të vitit 1913 dhe në Protokollin e saj të Zbatimit të vitit 1914. Përveç kësaj, asnjë.
Të gjitha këto janë përmendur sepse tri 24 orët e fundit është vërejtur një literaturë e fortë nga titujt e mediave greke për një ndryshim të planifikuar, negociuar ose nën negocimin e vijës kufitare tokësore me Shqipërinë.
Kjo filozofi përqendrohet në një deklaratë të gabuar – megjithëse budallallëqe – në Londër nga komisioneri përgjegjës për zgjerimin e BE. Johannes Hahn në ndryshimin e kufijve Greqisë dhe Shqipërisë, e cila menjëherë kundërshtuar nga vetë Komisioni, por pas dy 24-orëshe dhe të njëjtën Johannes Hahn. “Më vjen keq që deklaratat e mia janë keqkuptuar”, tha të premten komisioneri i BE. Si Komisioner për Zgjerim, thjesht rekomandohet të paktën të shfletoj në internet para se të bërë deklarata zyrtare, për t’u informuar të paktën minimumin në traktatet ndërkombëtare.
Filozofia u bazua gjithashtu në një raport të vete te kryeministrit Alexis Tsipras gjatë intervistës së dhënë në Bruksel të enjten, 12 korrik. Alexis Tsipras iu referua njërit prej dy çështjeve të pazgjidhura që kanë të bëjnë me marrëveshjen me Shqipërinë, njëra prej të cilave ka të bëjë me vijën kufitare. Me një letër të veçantë Non Paper në pasditen e së premtes ai shpjegon se kjo referencë lidhet me linjën “piramidale” dhe jo me vijën kufitare tokësore.
Megjithatë, “filozofia” për ndryshimin e kufijve me Shqipërinë ka fituar edhe karakteristika politike, me ndërhyrjet e partive që ngrenë çështjen e sovranitetit kombëtar dhe kërkojnë shpjegime. Ajo që del nga reportazhi politik është zgjerimi i një çështje praktikisht joekzistuese, e cila ka të bëjë me “petting e veshëve” të qarqeve nacionaliste dhe super-konservatore, të cilat kohët e fundit kanë forcuar ndikimin e tyre kryesisht për shkak të problemit “maqedonas”.
Megjithatë, në sfond, çështja kryesore është kundërshtimi i qeverisë aktuale me opoziten ndaj çështjes së emigrantëve refugjatë. Greqia, siç dihet, është në procesin e bisedimeve me Gjermaninë kryesisht për këtë çështje. Italia është gjithashtu në të njëjtën pozitë. Askush nuk dyshon se emigrantët refugjatë do të jenë një çështje tjetër – “çelësi” në periudhën e ardhshme parazgjedhore.
