Ndërtojnë mure që të mos bëhen grekë. Një në dy refuzohet në provimet për Çertifikatën e Dijes. Të paktën tre në dhjetë priten për shkak të të ardhurave aq sa numri i panjohur i çështjeve të vjetra në pritje, raporton efsyn.gr (Gazeta e kryeredaktoreve)
Në maj të vitit 2021, Blerina, asokohe 44 vjeçe, mori pjesë në provimet e para me shkrim për marrjen e një certifikate të aftësisë së dijes për natyralizim, e nevojshme për të aplikuar për shtetësinë greke.
Ajo kishte 24 vjet që jetonte në Greqi. Kishte ardhur nga Shqipëria në vitin 1997 pas partnerit të saj të atëhershëm. Për të kaluar provimin, Ajo duhej t’i përgjigjej saktë 70 nga 100 pyetjet – 60 pyetje të gjuhës greke dhe 40 pyetje të gjeografisë, historisë, kulturës dhe institucioneve politike – të përzgjedhura nga një Bankë Subjekti prej 500 lëndësh.
Shumë pyetje ishin aq të vështira dhe të sofistikuara sa “edhe historianët, shkencëtarët ligjorë apo politologë dyshojnë nëse do të përgjigjen saktë”, siç theksohet nga organizatat Generation 2.0 Red dhe Hellenic Union for Human Rights (“Shtetësia në praktikë – Raporti i Propozimeve” ).
Megjithë vështirësinë dhe pavarësisht se përgjigjet e pyetjeve ishin bërë publike vetëm 40 ditë më parë në faqen e Ministrisë së Brendshme, Blerina triumfoi. Ajo i është përgjigjur saktë të 100 pyetjeve dhe ka aplikuar për t’u bërë më në fund shtetase greke, pasi ka jetuar në Greqi për kaq shumë vite.
Nuk ishte përpjekja e saj e parë. Në vitin 2012 ka kaluar me sukses provimet e gjuhës greke, por nuk ka arritur të marrë nënshtetësinë.
Në vitin 2016 ajo aplikoi për natyralizim dhe ishte në pritje të rezultateve. Ajo priti më shumë se pesë vjet, derisa një ligj i ri hyri në fuqi në prill 2021. Koha mesatare për shqyrtimin e kërkesave për natyralizim ishte atëherë 6 vjet në Athinë dhe Selanik. Aplikimi i Blerinës mbeti pezull, ashtu si rreth 33,000 aplikime të depozituara deri në fund të marsit 2021 sipas ligjit të mëparshëm.
Blerina tani duhej të ndiqte procedurën e re, pra të jepte provime me shkrim për të marrë certifikatën e nevojshme të njohurive dhe të plotësonte kriteret specifike të të ardhurave, të cilat nuk ekzistonin kur ajo aplikoi.
Si bashkëshorte greke, ajo duhej të kishte deklaruar në tatimet për tre vjet radhazi përpara aplikimit të ardhura vjetore të paktën të barabarta me pagën minimale, 7500 euro në vit (për kategori të tjera, si për jo bashkëshortët e grekëve. ose për shtetasit jo-evropianë, një deklaratë e të ardhurave kërkohej për pesë vjet rresht para aplikimit ose në disa raste për shtatë).
Kriteret e të ardhurave, të cilat supozohet të vërtetojnë lidhjet e forta ekonomike të kandidatit me shtetin ku ai po aplikon për nënshtetësinë, janë tërhequr nga qeveria nga projektligji i miratuar në Kuvend në vitin 2020, pasi kishte hasur në reagime edhe nga opozita. si nga deputetët e qeverisë. Ata që reaguan, pohuan me të drejtë se këto kritere strikte do të ishin të vështira për t’u përmbushur për shumë grekë, duke pasur parasysh gjendjen e ekonomisë, veçanërisht emigrantët, të cilët treguan një shkallë dukshëm më të lartë të papunësisë gjatë krizës ekonomike – edhe pas vitit 2018 që papunësia filloi të ulet. – si dhe rritje të normave të punës së padeklaruar ose të nënkuptuar.
Pavarësisht se ligji i ri për shtetësinë nuk parashikonte deklarimin e të ardhurave minimale specifike, ministri i Brendshëm i asaj kohe, Makis Voridis, riktheu me vendim ministror pak para provimeve të para me shkrim të sistemit të ri vendosjen e rreptë. kriteret e të ardhurave, në mënyrë retroaktive, për ata që kishin paraqitur një aplikim me sistemin e mëparshëm. Sipas Generation 2.0 RED dhe ELEDA, ishte një “vendim politik” që “me vetëdije tenton […] t’i vendosë një pengesë objektive të pakapërcyeshme natyralizimit”, ndërkohë që zbatimi retroaktiv i kritereve “kalon nivelin e padrejtësisë dhe ngre. çështje shumë serioze të ligjshmërisë së procesit”.
Blerina ka punuar për dymbëdhjetë vjet, nga viti 2008 deri në vitin 2020, në kasapin e të shoqit, një punë e rëndomtë, pa sigurime shoqerore, ndërsa në momentin e aplikimit për shtetësi çifti ishte tashmë i ndarë.
Të ardhurat e deklaruara nga Blerina në tre vitet e fundit para aplikimit ishin më pak se ato që kërkonte vendimi i ministrisë. Menjëherë pas triumfit në testet e njohurive, Blerina u njoftua se aplikimi i saj ishte refuzuar pasi nuk plotësonte kriteret e të ardhurave.
“Jam tepër e zhgënjyer”, thotë ajo sot, duke u përpjekur të sigurojë jetesën duke punuar në një klinikë private.
Ajo kërkon që të mos i përmendet mbiemri, për të mos ekspozuar në komente djalin e saj, i cili shërben ne ushtrinë greke. “Ndihem si e huaj, edhe pse kam kaq vite që jam këtu. Kam ardhur si një vajzë 19-20 vjeç, jam bërë një grua e rritur, e kam marrë tashmë vendimin që do të vdes në Greqi pa letërnjoftim grek. Në Shqipëri familja ime më ngacmonte sepse u martova me një grek. Në Greqi më ngacmonin njerçzit e burrit se isha shqiptare. Nuk kam faj sepse kam lindur diku tjetër, sepse jam ashtu siç jam, sepse kam dashur një grek.
“Mendova se do të bashkohesha. Nuk paguaj taksa këtu? Nuk kam katër fëmijë? A nuk janë djemtë e mi në ushtri? Si nuk kam shtetësi dhe mbështetje nga shteti? A nuk duhet të them unë për situatën politike? A nuk duhet të kem të drejtën e votës në zgjedhjet kombëtare dhe lokale?
Për më të thjeshtën, për të marrë një certifikatë për fëmijën tim, për të shkuar në KEP, për të marrë një precedent penal, a duhet të kaloj të gjithë procesin? A duhet të skualifikohem nga një pozitë në Qeveri derisa jam i kualifikuar? A kam nevojë për vizë për të udhëtuar në Evropë? Dridhem nga ideja se çfarë do të duhet të kaloj për të rinovuar lejen e qëndrimit pas disa vitesh. Qytetaria më duket gjithmonë pengesë”.
Statistika
Rreth tre në dhjetë që aplikojnë për shtetësi me natyralizim refuzohen, kryesisht për shkak të kritereve strikte të të ardhurave, ndërsa një numër i panjohur as që tenton të aplikojë, duke ditur paraprakisht se do të refuzohet.
Sipas të dhënave më të fundit që disponon Sekretariati i Përgjithshëm i Shtetësisë në Ministrinë e Brendshme, në vitin 2023 janë dhënë 4.931 vendime për natyralizim (në këto të dhëna nuk përfshihet natyralizimi i mërgimtarëve), nga të cilët 3.515 (përqindja 71,28%) kanë qenë pozitive. kryesisht emigrantë me prejardhje nga Shqipëria në një përqindje më të madhe se 70%.
Kështu, në vitin 2022 përqindja e vendimeve pozitive ishte 64.6% (3150 vendime pozitive) dhe në vitin 2021, viti i parë që filloi të zbatohej sistemi i ri, 73.37% (2.843 vendime pozitive).
“Një pengesë parësore dhe e pakapërcyeshme në sistemin e natyralizimit vazhdon të jetë kërkesa për të ardhura minimale të mjaftueshme, e cila parandalon aplikimet e reja për natyralizim, ndërkohë që çon në refuzimin e një pjese të madhe të aplikacioneve”, vëren Generation 2.0 Red në raportin e tij të fundit (“Monitorimi i Procedurat Administrative për Marrjen e Shtetësisë, Prova #2 (maj 2024 – gusht 2024)
Numri i atyre që nuk arrijnë të marrin nënshtetësinë me natyralizim nuk kufizohet vetëm në aplikimet e refuzuara për shkak të kritereve të të ardhurave. Provimet e Certifikatës së Njohurive, që kërkohen për të aplikuar, kanë një përqindje shumë të lartë dështimi rreth 50% për shkak të vështirësisë së lartë të Bankës së Lëndëve dhe një numër të panjohur të atyre që dekurajohen paraprakisht dhe as nuk marrin pjesë.
Sipas të dhënave të sekretarisë së përgjithshme, në shtatë provimet me shkrim të mbajtura nga maji 2021 deri në prill 2024, një në vjeshtë dhe një në pranverë, kanë shkruar 36. 321 persona. Në fund, në provim iu nënshtruan 28.286 persona dhe 16.405 ia dolën të merrnin certifikatën, më pak se gjysma e atyre që u regjistruan dhe pak më shumë se gjysma e atyre që përfundimisht iu nënshtruan provimit.
Në fakt, në provimet e nëntorit 2023 shkalla e dështimit kalon 69%, ndërsa në nëntor 2022 arrin në 67.5%.
Vetëm në tre provime ka më shumë kalues sesa dështues: në maj 2021 (72,61% kalues), mars 2023 (54,13% kalues) dhe prill 2024 (58,82% kalues).
Nga totali i kaluesëve në të gjitha provimet, rreth gjysma (8736) kishin aplikime në pritje nga sistemi i vjetër, përqindje kjo që tregon një prirje rënëse nga provimi në provim, pasi aplikimet në pritje ulen, ndonëse me një ritëm jo të kënaqshëm.
Statistika për brezin e dytë
Vitet e fundit, shkalla e pranimit të kërkesave për shtetësi të gjeneratës së dytë tejkalon 97% (2023: 97.3% – 7514 vendime pozitive, 2022: 98.38% – 6.867 vendime pozitive, 2021: 97.03% – 5.154 20% 92, 2020 vendime pozitive, 2022: 98.38% – 6.867 vendime pozitive; 9099 vendime pozitive). Problemi i madh janë vonesat në përpunimin e aplikacioneve, të cilat i kalojnë katër vjetët
Vajza me fat se Nëna e saj
Shumë më me fat se Blerina është vajza e saj, 26 vjeçe, e lindur në Greqi, e cila arriti të marrë nënshtetësinë greke vetëm tetorin e kaluar, pas pesë vitesh të tëra pritje. Bazuar në kushtet e ligjit të propozuar në verën e vitit 2015 nga ministrja e atëhershme e politikës së imigracionit, Tasia Christodoulopoulou, shtetësia e gjeneratës së dytë u jepet me aplikim ose për fëmijët e mitur që kanë lindur në Greqi dhe janë regjistruar në Primar 1 (kushte të rrepta aplikojnë për statusin dhe vitet e qëndrimit të prindërve të tyre në Greqi) ose për fëmijët e mitur që kanë përfunduar 9 klasat e arsimit fillor dhe të mesëm në greqisht shkollën ose 6-klasat e arsimit të mesëm ose të kenë diplomë të shkollës së mesme dhe diplomë TEI ose IAL.
Vajza e Blerinës ka aplikuar në vitin 2019 në bazë të diplomës së shkollës së mesme dhe diplomës bachelor. “Ajo vuajti shumë, përtej durimit”, thotë Blerina, duke iu referuar pyetjeve të vazhdueshme në shërbimet përkatëse, shqetësimit për fatin e aplikimit dhe ankthit për të ardhmen e dy fëmijëve që i solli në jetë vajza ndërkohë.
