Çfarë tregon një studim i ri shkencor amerikano-francez
Pandemia e Covid-19 ka pasur disa efekte psikologjike në formimin e personalitetit të njerëzve, tregon një studim i ri shkencor amerikano-francez. Ndryshimet në krahasim me periudhën para pandemisë kanë të bëjnë me ekstroversionin/shoqërueshmërinë, miqësinë/bashkëpunimin, pranueshmërinë/disponueshmërinë për përvoja të reja dhe ndërgjegjshmërinë. Në të gjitha këto, shënohet një rënie relative pas pandemisë, veçanërisht tek më të rinjtë.
Pavarësisht besimit popullor se tiparet e personalitetit të njeriut janë relativisht të qëndrueshme pavarësisht nga çdo presion mjedisor/social, pandemia e koronavirusit duket se ka pasur një efekt te një numër njerëzish, veçanërisht të rriturit më të rinj, sipas studimit të ri. Studimet e mëparshme kanë zbuluar përgjithësisht se ngjarjet kolektive stresuese si tërmetet dhe uraganet nuk ndikojnë në personalitet, por pandemia e Covid-19 ka prekur të gjithë Tokën dhe pothuajse çdo aspekt të jetës, duke mos e lënë vetë personalitetin të paprekur në një farë mase.
Studiuesit, të udhëhequr nga Dr. Angelina Soutin nga Kolegji Shtetëror i Mjekësisë i Universitetit të Floridës, i cili bëri publikimin përkatës në revistën shkencore “PLoS One”, analizuan vlerësimet e personalitetit të 7109 personave mbi moshën 18 vjeç dhe në veçanti pesë të tij kryesore. faktorë: neurotizëm, ekstroversion, disponueshmëri për përvoja të reja, miqësi, ndërgjegje. Vlerësimet përkatëse të të njëjtëve persona ishin bërë në mënyrë të njëpasnjëshme si në vitet para pandemisë (2014-shkurt 2020) ashtu edhe gjatë saj (Mars 2020-2022).
Krahasimi i vitit të parë të pandemisë (2020) me periudhën para pandemisë tregoi relativisht pak ndryshime në personalitet, me vetëm një rënie të vogël të neurotizmit. Por, krahasimi i dy viteve të ardhshme pandemike (2021-22) me vitet para pandemisë tregoi rënie më të madhe të ekstroversionit/shoqërueshmërisë (mesatarisht një rënie prej rreth dyfishi i standardit para pandemisë), pranueshmërisë/disponueshmërisë për gjëra të reja (ulje me 2.5 herë në krahasim me zakonisht), në miqësi/bashkëpunim (ulje me një herë e gjysmë) dhe në ndërgjegje (ulje pothuajse tre herë siç pritej).
Është vlerësuar se, në përgjithësi, gjatë një pandemie, personaliteti mesatar ka ndryshuar po aq sa do të kishte ndryshuar në një dekadë normale pa koronavirus. Ndryshimi ishte më i dukshëm tek të rinjtë që shfaqën shenja më pak pjekurie, në formën e rritjes së neurotizmit dhe uljes së miqësisë dhe ndërgjegjes (në moshën nën 30 vjeç, rënia e ndërgjegjes në mes të një pandemie u vlerësua të ishte e barabartë me dy dekada fiziologjike ndryshim). Nga ana tjetër, të moshuarit nuk kanë shfaqur ndonjë ndryshim – statistikisht domethënës – në strukturën bazë të personalitetit të tyre.
Studiuesit arritën në përfundimin se nëse këto ndryshime tek të rinjtë rezultojnë të jenë më të përhershme dhe jo të përkohshme (gjë që mbetet për t’u parë), atëherë kjo tregon se ngjarjet e mëdha stresuese të nivelit të popullsisë, si një pandemi, mund të ndikojnë me të vërtetë – edhe në nota e vogël- kursi i personalitetit të një personi.
Siç shprehen ata, “në fillim të pandemisë pati një ndryshim të kufizuar në personalitet, por ndryshimet dramatike filluan që nga viti 2021. Personaliteti i të rinjve është ai që ka ndryshuar më shumë, duke i bërë ata më të disponuar dhe të prirur ndaj stresit, më pak bashkëpunues dhe i besueshëm, më pak i përmbajtur dhe i përgjegjshëm”.
