Duket se Evropa Jugore do të përjetojë thatësirën më të keqe të viteve të fundit, verën e ardhshme. Pritshmëritë që ekzistonin se dimri me reshjet dhe dëborat e tij do të zbuste disi dukuritë e thatësirës që Evropa ka përjetuar vitet e fundit, fatkeqësisht në praktikë u mohuan ashpër.
Tashmë në prill, shumë vende jugore, në thelb më shumë se një e katërta e Kontinentit të Vjetër, po përballen me kushtet e thatësirës dhe po përgatiten për një verë të vështirë, të ngjashme me vitin e kaluar, ndoshta edhe më keq.
Veçanërisht shqetësuese janë fenomenet në Spanjë, Itali dhe Francë
Rezervuari i madh i ujit në Katalonjë, i cili është burimi kryesor i furnizimit me ujë për miliona katalanas, është zbrazur, me situatën duke u shfaqur dramatike. Thatësira, theksoi kryeministri spanjoll Pedro Sanchez javën e kaluar, “do të jetë një nga çështjet qendrore politike dhe territoriale të mosmarrëveshjes në vend në vitet e ardhshme”.
Në mungesë të reshjeve, rezervuarët e ujit, ku mblidhet uji i shiut për t’u përdorur në muajt më të thatë, janë mbushur vetëm me një të katërtën e kapacitetit të tyre në rajon. Disa fermerë u detyruan të mos kultivonin, në shumë zona uji bartej në ujësjellës dhe të paktën në një rast fermerët u detyruan të shtynin mbjelljen për një kohë të pacaktuar.
Në Itali, instituti kërkimor CIMA regjistroi një ulje prej 64% të reshjeve të borës deri në mes të prillit. Niveli i lumit më të madh Po tashmë ka rënë në nivelet e qershorit të kaluar, ndërsa niveli i ujit të liqenit Garda është më pak se gjysma e nivelit mesatar të tij.
Franca përjetoi dimrin më të thatë në 60 vjet, pasi për të paktën nuk ra asnjë pikë shi në janar dhe shkurt, ndërkohë që pamundësia për të furnizuar me ujë shumë fshatra ka shkaktuar konfrontime dhe përplasje publike në jug të Francës.
Çfarë po ndodh në Greqi?
Për sa i përket vendit tonë, Greqisë, le të fillojmë fillimisht me lajmin e mirë. Greqia duket se nuk është prekur nga thatësira e fundit në vendet e tjera të Europës Jugore. Nuk është prekur shumë nga thatësira. Rezervuarët e ujit, të cilët mbulojnë nevojat e furnizimit me ujë të Athinës, ndër të tjera, janë plot. Në lidhje me disa ishuj të Egjeut jugor nga ana tjetër, problemi është i njohur. Thatësira ka qenë gjithmonë problem dhe në disa ishuj, si në Folegandros, uji transportohet me anije, ose në disa të tjerë uji i detit shkripërohet, i cili përdoret për pije, me ndihmën e sistemeve fotovoltaike.
Uji me biletë në resortet verore të jugut mesdhetar?
Megjithatë, tabloja është e ndryshme në Spanjë. Kushdo që është në Barcelonë këto ditë, temperaturat janë mbi 20 gradë. Kjo është në parim një pozitive për këdo që vjen nga Evropa veriore ende dimërore, por në plazhe turistët do të duhet të qëndrojnë në radhë për të bërë dush pas notit. Kryeqyteti i Katalonjës ka vendosur kufizime dhe ka vënë në funksion vetëm një dush për plazh. Arsyeja; Thatësira ekstreme që rajoni po përjeton prej disa muajsh ka çuar në mënyrë të pashmangshme në kufizime të konsumit të ujit në më shumë se 200 komuna në Spanjën verilindore. Ngjashëm, megjithëse me probleme më pak serioze përballen Andaluzia dhe rajone të tjera që klasifikohen si parajsat evropiane të festave.
Thatësirat do të bëhen më të shpeshta dhe më të gjata
“Për shkak të ndryshimeve klimatike, ne duhet të presim që thatësirat të bëhen më të shpeshta, më intensive dhe më të gjata në dekadat e ardhshme”, paralajmëron Javier Martin Vide, profesor i Gjeografisë Fizike në Universitetin e Barcelonës. “Edhe në afat të shkurtër, situata nuk është rozë, nuk i duket fundi kësaj thatësire”, thekson më pas ai.
Nga ana e tij, Fred Hattermann, një hidrolog në Institutin për Kërkimin e Ndikimit Klimatik në Potsdam, shpjegon: “Rreshjet e dimrit janë vendimtare veçanërisht për vendet mesdhetare. Ka tre mënyra në të cilat ngrohja globale do të intensifikojë thatësirën në Evropë.
Së pari, me rritjen e temperaturave, më shumë ujë avullohet. “Në thelb, do të duhej të kishim një rritje të qëndrueshme të reshjeve për të kompensuar rritjen e avullimit.
Së dyti, ndryshimi i klimës po dobëson rrymën e avionëve evropianë, që do të thotë se presioni atmosferik mund të ndërpritet, duke shkaktuar periudha të zgjatura të nxehtësisë dhe thatësirës – siç ndodhi vitin e kaluar – ose reshjeve të mëdha të zgjatura, siç ndodhi në përmbytjet vdekjeprurëse të 2021.
Së treti, akullnajat e Evropës dhe mbulesa e borës po zvogëlohen me shpejtësi për shkak të rritjes së temperaturave, gjë që privon furnizimin me ujë jetik nga lumenjtë e mëdhenj si Rhine, Danubi, Rhone apo Po”, vëren hidrologu gjerman.
Këtë vit, uji nga shkrirja e akullit në rezervuarët e Evropës “në fakt do të jetë shumë më pak se zakonisht”, vlerëson Andrea Toretti, një studiues në Qendrën Kërkimore të Komisionit Evropian.
