Ndotja e ajrit është bërë shkaku i katërt kryesor i vdekjeve të parakohshme në mbarë botën, duke shkaktuar humbje prej qindra miliarda dollarë në ekonominë globale, sipas një raporti të Bankës Botërore të publikuar sot.
Ndotja e ajrit vrau 2.9 milionë njerëz në vitin 2013, sipas shifrave të fundit të publikuara në raport. Nëse shtohen efektet e ndotjes në familjet, sidomos ajo që vjen nga përdorimi i lëndës djegëse të ngurta për ngrohje apo gatim, numri i të vdekurve qëndron në 5.5 milion. Si pasojë, sëmundjet e shkaktuara nga ndotja e ajrit (sëmundjet kardiovaskulare, kancere të mushkërive, sëmundjet kronike të frymëmarrjes, infeksionet respiratore) janë përgjegjëse për një në dhjetë vdekje në mbarë botën.
Përafërsisht 87% e planetit është e ekspozuar pak a shumë në këtë ndotje. Kjo humbje e jetës është gjithashtu e barabartë me humbje të të ardhurave dhe pengesat për rritjen ekonomike, sipas llogaritjeve të Bankës Botërore. Raporti vlerëson se humbja e të ardhurave nga puna për shkak të vdekjeve vlerësohet në përafërsisht në 225 miliard $ për 2013. Më gjerësisht, ndotja e shkakton humbje në aspektin e mirëqenies, të cilat në total arrijnë 5.11 trilionë $ thekson Banka Botërore. Në Azinë Lindore, duke përfshirë edhe Kinën,Azinë Jugore, Indinë, humbjet janë të barabartë me 7.5% të Prodhimit të Brendshëm Bruto të këtyre zonave. Azia lindore numëron 2.2 milionë të vdekur për shkak të ndotjes në natyrë (ndotjes së ajrit të mjedisit), të brendshme (ndotja e shtëpisë), e ndjekur nga Azia Jugore (1.8 milionë) dhe Afrikën sub-Sahariane (605.000).
Në Evropë dhe Azinë Qendrore, gjysmë milion njerëz vdesin për shkak të ndotjes, dhe 100,000 në Shtetet e Bashkuara. Në vitin 2013, shumica e përqendrime të mëdha grimcave në ajër (më pak se 2.5 mikrometra, të cilat depërtojnë mushkëror mushkërive) vërejtur në Afrikën e Veriut dhe Lindjen e Mesme për shkak të transportit mineral pluhur me erë dhe Azinë jugore dhe lindore, raportet Banka Botërore.
“Ndotja e ajrit kërcënon mirëqenien e popullsisë ndikon në kapitalin natyror dhe fizik dhe kufizon rritjen ekonomike”, thotë Laura Mori, nënkryetar i Bankës Botërore në zhvillimin e qëndrueshëm. Vdekjet për shkak të ndotjes së ajrit kanë arritur 30% në mes të 1990 dhe 2013, ndërsa humbja e të ardhurave në drejtim të punësimit u rrit në 40% dhe humbjet në drejtim të mirëqenies pothuajse janë dyfishuar. Grupet më të rrezikuara janë më të rinj dhe mosha më e madhe. Kështu ndotja e ajrit është përgjegjëse për 5% të vdekjeve të fëmijëve nën moshën 5-vjeç dhe 10% të vdekjeve mbi moshën 50-vjeç. Shkalla e vdekshmërisë për shkak të faktorit të ndotjes së ajrit është më i madh tek burrat është 85 persona për 100.000, ndërsa për femra ne 68 për 100.000), përfundon raporti i Bankës Botërore /focusnews.al/
